Përplasjet mes SHBA dhe BE mund të kenë pasoja edhe në vendin e vogël ballkanik. Më poshtë shkrimi i plotë në “POLITICO”.
Një përplasje në rritje midis Brukselit dhe Uashingtonit kërcënon të errësojë përpjekjet e Shqipërisë për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian, teksa ajo përballet me një zgjedhje kritike.
Mesazhet publike dhe private nga aleatët e Presidentit të SHBA Donald Trump për trajektoren e ardhshme të vendit dhe planet e tij për të zbatuar reformat kryesore ekonomike si pjesë e aplikimit për anëtarësim në BE të bërë në vitin 2009, janë shkak për shqetësim, sipas dy zyrtarëve të BE-së, të cilëve iu dha anonimiteti për të folur me POLITICO jashtë kanaleve të zakonshme të komunikimit.
Kryeministri socialist Edi Rama, i cili ka qeverisur Shqipërinë që nga viti 2013, e ka bërë anëtarësimin në BE deri në vitin 2030 një pjesë kyçe të fushatës së tij përpara zgjedhjeve parlamentare të 11 majit. Politikani pomopoz i qendrës së majtë ka prezantuar madje një pasaportë shqiptare të BE-së dhe ka premtuar se qytetarët do të kenë të drejtë të udhëtojnë, studiojnë dhe punojnë në të gjithë kontinentin.
Ndërkohë, Partia Konservatore Demokratike e Shqipërisë, grupi më i madh opozitar që qëndron kundër qeverisë së Ramës, ka punësuar në shkurt ish-menaxherin e fushatës së Trumpit, Chris LaCivita për të udhëhequr strategjinë e saj politike. Partia ka udhëhequr protesta duke pretenduar se zgjedhjet nuk do të jenë as të lira dhe as të drejta për shkak të ndikimit të Ramës në institucionet e vendit, ndërsa platforma video TikTok është ndaluar nga qeveria përpara zgjedhjeve.
LaCivita i tha POLITICO-s muajin e kaluar se evropianët ishin “budallenj” dhe akuzoi Ramën se ishte “kukull e George Soros“, duke mbështetur komplotin popullor të ekstremit të djathtë për financierin miliarder hebre.
Sipas LaCivita, kreu i Partisë Demokratike Sali Berisha “është një mik i vërtetë i Shteteve të Bashkuara dhe që do të punojë me sukses me Presidentin Trump dhe Shtetet e Bashkuara”, ndërsa për politikat e Ramës nënkuptoi se “Shqipëria po humbet më të mirët. Të rinjtë dhe profesionistët po largohen”.
Por, i pyetur nga POLITICO nëse administrata amerikane dukej se po i bënte një presion të panevojshëm Shqipërisë për të ndryshuar kursin e saj pro-evropian, Rama publikoi një SMS se sugjerimi ishte “LAJME I RREMË”.
Problemet transatlantike
Si pjesë e procesit të anëtarësimit në BE, kombit ballkanik do t’i duhet të harmonizojë rregullat e tij ekonomike me Brukselin – teksa Uashingtoni po përforcon luftën e tij tregtare me Unionin.
Nancy VanHorn, e ngarkuar me punë në Ambasadën Amerikane në Shqipëri, javën e kaluar priti një takim me përfaqësues të Dhomës Amerikane të Tregtisë dhe “diskutuan se si një klimë më e favorshme investimi mund të tërheqë një prani më të madhe të SHBA-së në ekonominë lokale”, sipas një deklarate zyrtare.
Një zëdhënës i Komisionit Evropian këmbënguli se, si vend kandidat, Shqipëria tashmë ka akses në mundësitë “lulëzuese” të investimeve.
“Vendet kandidate duan të anëtarësohen në Bashkimin Evropian sepse e shohin atë si mënyrën më të rëndësishme dhe më të besueshme për të siguruar paqen, stabilitetin dhe prosperitetin e tyre afatgjatë. Në fund të fundit, i takon secilit vend të vendosë për të ardhmen e tij dhe në cilën rrugë dëshiron të marrë,” tha zëdhënësi i BE.
Reformat kryesore si pjesë e procesit të pranimit në BE “kontribuojnë gjithashtu në krijimin e një sistemi ekonomik dhe ligjor të qëndrueshëm dhe të parashikueshëm që është i favorshëm për tërheqjen e investimeve të huaja,” shtoi ai.
Kryediplomatja e BE-së, Kaja Kallas, zhvilloi bisedime me Ramën në fillim të këtij muaji në kryeqytet, Tiranë. “Është jetike të mbahet ritmi i lartë të reformave. Dhe unë gjithashtu e kuptoj se reformat janë gjithmonë mjaft të vështira” – tha ajo. “E ardhmja e Shqipërisë është në Bashkimin Europian”.
Sipas Ivana Stradner, një eksperte për ndërhyrjet e huaja në Ballkan dhe hulumtuese në Fondacionin për Mbrojtjen e Demokracive, nuk do të ishte befasuese që disa me lidhje me Shtëpinë e Bardhë kishin kërkuar të paralajmëronin vendet anëtare të mundshme për t’u bashkuar me BE-në, duke qenë se Presidenti Trump ka pretenduar se blloku ekziston “për të rrënuar Shtetet e Bashkuara” në tregti.
Megjithatë, shtoi ajo, administrata do të ishte më mirë “të mbështeste plotësisht anëtarësimin e Shqipërisë në BE pasi do të kontribuonte në sundimin e ligjit në vend dhe do të mbronte investimet dhe bizneset amerikane në Evropën Juglindore”.
Megjithatë, Kreshnik Çollaku, deputet i Partisë Demokratike, i cili shërben në Komisionin Parlamentar Shqiptar për Çështjet e Jashtme dhe Evropiane, këmbëngul se vendimi për të punësuar ish-punonjësin e Trump tregon vetëm se “marrëdhëniet tona me SHBA-në janë normalizuar dhe forcuar”.
Ai mohoi se ndonjë “figurë përkatëse” nga fraksioni i tij kishte zhvilluar bisedime me Uashingtonin rreth largimit nga bisedimet e pranimit.
“Nuk mund të vendosësh një çmim për integrimin e Shqipërisë në BE. Anëtarësimi ka qenë një aspiratë e fortë 34-vjeçare për vendin dhe është e lidhur thelbësisht me identitetin tonë” – shtoi ai. ©Përshtati në shqip LAJME24