Përballë sfidave globale dhe një bote gjithnjë e më të lidhur, diversifikimi ekonomik është një faktor kyç për ruajtjen dhe zhvillimin e qëndrueshëm të një shteti.
Në këtë kontekst, Shqipëria renditet në vendin e 84-të në Raportin e Indeksit Global të Diversifikimit Ekonomik 2025, duke arritur një rezultat të përgjithshëm prej rreth 81 pikësh. Ky raport ofron një pasqyrë të thelluar për shtetet që kanë mundur të diversifikojnë ekonominë e tyre dhe për ato që ende përballen me sfida.
Shqipëria, megjithëse ka bërë hapa përpara në sektorët e prodhimit, tregtisë dhe të ardhurave, mbetet mbrapa shumicës së vendeve të Ballkanit. Të dhënat tregojnë se vendi ka ende shumë hapësirë për përmirësime në drejtim të diversifikimit të mëtejshëm ekonomik, një proces që mund të përfshijë zhvillimin e sektorëve të rinj, përmirësimin e klimës së biznesit dhe investimet në kapitalin njerëzor.
Ky indeks mat diversifikimin ekonomik në tri fusha kryesore:
Nën-indeksi i prodhimit: Shqipëria ka arritur një rezultat prej 100.21 pikësh, duke treguar një diversifikim të lartë në sektorët e prodhimit.
Nën-indeksi i tregtisë: Me 84.74 pikë, ky rezultat sugjeron një diversifikim të konsiderueshëm të eksporteve dhe importeve të Shqipërisë.
Nën-indeksi i të ardhurave: Një rezultat prej 91.85 pikësh tregon një burim të gjerë të të ardhurave qeveritare nga burime të ndryshme.
Shqipëria renditet më poshtë se shumica e vendeve të Ballkanit, me përjashtim të ndonjë vendi që mungon në indeks. Serbia: Vend i 66-të (më lart se Shqipëria). Bosnja dhe Hercegovina: Vend i 61-të. Kjo tregon një nevojë për përmirësim në drejtim të diversifikimit ekonomik krahasuar me rajonin.
Rekomandime për përmirësim:
Për të përmirësuar më tej diversifikimin ekonomik, sipas raportit, Shqipëria mund të fokusohet në:
Zhvillimin e sektorëve të rinj ekonomikë: Investimi në industri të reja dhe teknologji mund të ndihmojë në zgjerimin e bazës ekonomike.
Përmirësimin e klimës së biznesit: Lehtësimi i procedurave administrative dhe rritja e transparencës mund të inkurajojë investimet e huaja dhe vendase.
Diversifikimin e eksporteve: Zgjerimi i gamës së produkteve dhe shërbimeve të eksportuara mund të reduktojë varësinë nga disa sektorë të caktuar.
Investimin në kapitalin njerëzor: Arsimi dhe trajnimi i fuqisë punëtore për të përmbushur kërkesat e tregut modern janë thelbësore për zhvillimin ekonomik afatgjatë.
Raporti “Global Economic Diversification Index 2025”, përpiluar nga World Governments Summit, analizon diversifikimin ekonomik të mbi 112 vendeve gjatë 23 viteve të fundit, duke përfshirë edhe Shqipërinë. Ky indeks vlerëson diversifikimin në tre fusha kryesore: të ardhurat qeveritare, prodhimin dhe tregtinë./ Monitor